Wzór i głębokość bieżnika czy mieszanka gumowa oraz konstrukcja opony: co jest ważniejsze?
- Dobry bieżnik skutecznie odprowadza wodę spod opony, ale są i takie niebezpieczne sytuacje na drodze, w których rzeźba bieżnika nie ma większego znaczenia
- Rzeźba bieżnika ma znikomy wpływ na komfort jazdy i opory toczenia opony
- Jedynie kombinacja dobrego bieżnika, optymalnej mieszanki i konstrukcji wewnętrznej opony daje efekt w postaci ogumienia, które jest komfortowe i w każdej sytuacji zapewnia optymalny poziom bezpieczeństwa
Gdyby samochód jeździł tylko po gładkiej i suchej nawierzchni, mógłby mieć założone na kołach opony typu slick - czyli całkowicie gładkie. Takie opony, jako że przylegają do nawierzchni drogi największą możliwą powierzchnią i generują najniższe możliwe opory toczenia, byłyby w tych warunkach najlepsze. Wystające klocki bieżnika, które pod presją masy i bezwładności auta ulegają nieustannemu odkształcaniu, na suchej i gładkiej nawierzchni tylko pogarszają precyzję kierowania, generują ciepło i, co za tym idzie, opory. Niestety, samochody nie jeżdżą tylko po gładkiej i suchej nawierzchni - jeżdżą także po drogach nieutwardzonych, czasem w deszczu, no i zimą - po śniegu czy w śnieżnej brei. Dlatego opony do aut osobowych jeżdżących po drogach publicznych wyposażone są w bieżnik, który w nowych oponach ma z reguły 6,5-8 mm głębokości.
Zobacz wideo eksperta
Efektowny wygląd bieżnika - klucz do sukcesu?
Aż trudno uwierzyć, jak dalece niewystarczający dla uzyskania dobrej opony jest bieżnik o dopracowanej rzeźbie i - przynajmniej w teorii - zdolny do skutecznego odprowadzania wody. Jeśli nie towarzyszą mu inne zalety konstrukcyjne opony, o bezpiecznej jeździe... zapomnij! Przykład? Opony bieżnikowane. Bardzo wiele firm produkujących opony bieżnikowane korzysta z wzorów bieżników zaprojektowanych przez znanych producentów i wykorzystywanych w oponach klasy premium kilka-kilkanaście lat temu. Czy wobec tego opony bieżnikowane są tak dobre jak opony klasy premium sprzed dekady? Nic z tych rzeczy! Nie mogą być tak dobre, ponieważ z reguły są znacznie cięższe, a ponadto ich bieżnik wykonany jest z przypadkowej mieszanki niekoniecznie dostosowanej do sztywności konstrukcji starych opon, z których produkowane są „nalewki”. Opony bieżnikowane ze świetnym wzorem bieżnika nie mogą być tak dobre jak nowe oryginały, ponieważ każda opona zbudowana jest z innego surowca - surowcem są bowiem różne opony - mniej lub bardziej zużyte, tańsze, droższe, itp. Nie bez powodu opony bieżnikowane mają zwykle niskie indeksy prędkości i nie bez powodu zdarza się, że nie zaliczają konkurencji wytrzymałościowych w testach - i to pomimo że świetnie wyglądają, czasem wcale nie gorzej niż nowe „oryginały”. A zatem: bieżnik to nie wszystko. To co jeszcze jest ważne?
Bieżnik od niewidocznej strony
To czego nie widać w bieżniku opon klasy premium i co jest szczególnie często spotykane w oponach zimowych z górnej półki, to skomplikowane, wielowymiarowe nacięcia klocków bieżnika, które wywołują efekt zaplanowanego przesuwania się jego elementów względem siebie: z jednej strony poszczególne elementy rozwierają się, „wgryzając się” w śnieg podczas ruszania na luźnej nawierzchni, a z drugiej strony - elementy bieżnika usztywniają się podczas szybkiej jazdy po zakrętach, zapewniając stabilność.
Kałuża na asfalcie: czy dobry bieżnik wystarczy?
Bieżnik w oponie służy przede wszystkim do odprowadzania wody i błota pośniegowego i dlatego opony zimowe, mające stosunkowo częsty kontakt z wodą i błotem, muszą mieć głębszy bieżnik niż opony letnie.
Na bezpieczeństwo podczas jazdy po mokrej nawierzchni ma wpływ wiele czynników, między innymi głębokość bieżnika, rzeźba bieżnika oraz właściwości mieszanki gumy bieżnika. Wraz ze zmniejszaniem się głębokości bieżnika słabnie skuteczność hamowania na mokrej nawierzchni, a wzrasta podatność opony na aquaplaning.
Regularnie sprawdzaj zużycie bieżnika i w razie potrzeby wymień opony w odpowiednim czasie przed osiągnięciem minimalnej dopuszczalnej przez przepisy głębokości bieżnika 1,6 mm.
Jednak sytuacja zmienia się już w przypadku tzw. aquaplaningu na zakrętach. Chodzi o zachowanie opon w przypadku najechania na przeszkodę wodną - czyli głęboką kałużę - na zakręcie. Doskonale odprowadzający wodę bieżnik to za mało, by samochód utrzymał stabilność w takiej sytuacji, nagle znacznie większego wpływu na bezpieczeństwo jazdy nabiera jakość mieszanki, z jakiej zrobiony jest bieżnik. Dobra guma zachowuje przyczepność, kiepska guma odrywa się i od nawierzchni i... kierowca traci panowanie nad kierownicą.
Komfort: decydują masa i konstrukcja wewnętrzna opony
To nie jest tak, że dwie różne opony w tym samym rozmiarze w takim samym stopniu filtrują drgania. Nic z tych rzeczy! Jedne opony są zapewniają komfort toczenia, a inne nie. O ile rzeźba bieżnika ma istotny wpływ na poziom emitowanego przez opony hałasu, to już na ogólną sztywność opony i filtrowanie wstrząsów - niewielki. Opony najwyższej jakości mają konstrukcję, która reaguje różnie na odmienne przeciążenia: z jednej strony zapewniają stabilność boczną na zakrętach, a z drugiej strony gwarantują komfort jazdy. Swoje robi masa - im opona jest cięższa, tym bardziej rośnie masa resorowana, która w niektórych autach ma ogromny wpływ na komfort mechaniczny i akustyczny związany z jazdą po nierównościach.
Opory toczenia: im mniej bieżnika, tym...
… lepiej! Wraz z obniżaniem się bieżnika opony w miarę jego zużycia spadają opory toczenia opony. Producenci ogumienia, walcząc o obniżenie oporów toczenia, obniżają wysokość bieżnika nowej opony z np. 8 do 7 mm. Tyle że taka opona zużywa się szybciej. W tym momencie inżynieria materiałowa pokazuje jednak, jak zmieniają się możliwości związane z konstruowaniem opon i jak duży wpływ na końcowy wynik ma mieszanka, z jakiej zrobiony jest bieżnik: w oponie ContiEcoContact 6 wysokość bieżnika nowych opon obniżono aż do 6,5 mm, zwiększając jednocześnie trwałość opony o 20 proc. w porównaniu do starszego modelu! Kluczem do sukcesu okazuje się mieszanka, która gwarantuje doskonałą przyczepność także do mokrej nawierzchni, a jednocześnie jest o wiele bardziej niż dotychczas stosowana odporna na zużycie.
Albo wszystko, albo nic!
Nie należy lekceważyć rzeźby bieżnika dobrych opon klasy premium, zwłaszcza że jego konstrukcja kryje często niewidoczne dla oka rozwiązania przywodzące na myśl technologię kosmiczną. Ale dobry bieżnik o niczym nie przesądza. Opona jest dobra dopiero wtedy, gdy - poza dopracowanym bieżnikiem - jest zrobiona z dobrej mieszanki gumowej, a jej konstrukcja ma odpowiednią sztywność i wytrzymałość przy zachowaniu zdolności do filtrowania nierówności.